Nepostojanje obaveze plaćanja poreza na dohodak građana na druge prihode kada banka isplaćuje nagradu

(Ne)postojanje obaveze plaćanja poreza na dohodak građana na druge prihode u slučaju kada banka isplaćuje svojim klijentima – fizičkim licima novčani iznos kao nagradu zato što drugim licima preporučila korišćenje kreditnih proizvoda banke

U slučaju kada Banka kao isplatilac prihoda fizičkim licima (koja nisu u radnom odnosu kod nje) – klijentima Banke isplati novčani iznos kao nagradu zato što su drugim licima preporučila korišćenje kreditnih proizvoda Banke, a na osnovu kojih preporuka je Banka zaključila ugovore sa tim licima kao novim klijentima, takvo davanje po svojoj prirodi ima karakter drugih prihoda fizičkih lica i podleže plaćanju poreza na dohodak građana, pri čemu može da se ostvari poresko oslobođenje po osnovu nagrade u iznosu do 14.480 dinara godišnje, ostvarene od jednog isplatioca

(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 011-00-445/2022-04 od 8.8.2022. godine)

„Prema navodima, u prethodnom periodu određen broj klijenata Banke preporučio je drugim licima korišćenje kreditnih proizvoda Banke i, na osnovu takvih preporuka ta lica su zaključivala ugovore sa Bankom. Imajući u vidu, kako dalje ističete, da su pomenuti klijenti (koji su davali preporuke kojima su podstakli zaključivanje novih ugovora) doprineli poslovnom uspehu Banke, ona namerava da nagradi te klijente. Nagrada bi bila u novcu, a uslov za isplatu nagradnog novčanog iznosa je da Banka i lica kojima je klijent preporučio korišćenje kreditnih proizvoda Banke zaključe ugovor o kreditu.

Odredbama čl. 1. i 2. Zakona o porezu na dohodak građana („Sl. glasnik RS“, br. 24/2001, 80/2002, 80/2002 – dr. zakon, 135/2004, 62/2006, 65/2006 – ispr., 31/2009, 44/2009, 18/2010, 50/2011, 91/2011 – odluka US, 7/2012 – usklađeni din. izn., 93/2012, 114/2012 – odluka US, 8/2013 – usklađeni din. izn., 47/2013, 48/2013 – ispr., 108/2013, 6/2014 – usklađeni din. izn., 57/2014, 68/2014 – dr. zakon, 5/2015 – usklađeni din. izn., 112/2015, 5/2016 – usklađeni din. izn., 7/2017 – usklađeni din. izn., 113/2017, 7/2018 – usklađeni din. izn., 95/2018, 4/2019 – usklađeni din. izn., 86/2019, 5/2020 – usklađeni din. izn., 153/2020, 156/2020 – usklađeni din. izn., 6/2021 – usklađeni din. izn., 44/2021, 118/2021, 132/2021 – usklađeni din. izn. i 10/2022 – usklađeni din. izn. – dalje: Zakon) propisano je da porez na dohodak građana plaćaju fizička lica koja ostvaruju dohodak, na prihode iz svih izvora, sem onih koji su posebno izuzeti od oporezivanja tim zakonom.

Odredbom člana 85. stav 1. tačka 11) Zakona propisano je da se ostalim prihodima, u smislu ovog zakona, smatraju i drugi prihodi koji po svojoj prirodi čine dohodak fizičkog lica, a naročito nagrade i druga slična davanja fizičkim licima koja nisu zaposlena kod isplatioca, a koja proizlaze iz rada ili druge vrste doprinosa delatnosti isplatioca, u iznosu preko 14.480 dinara godišnje (usklađivanje neoporezivog iznosa vrši se na godišnjem nivou, a navedeni iznos je u primeni od 1. februara 2022. godine), ostvarena od jednog isplatioca.

Oporezivi prihod koji fizičko lice ostvari po osnovu nagrade i drugih davanja fizičkim licima, čini razlika između ostvarenog prihoda i neoporezivog iznosa, uvećana za pripadajuće obaveze koje se plaćaju na teret primaoca prihoda (član 85. stav 12. Zakona).

Prema odredbi člana 86. stav 1. Zakona, stopa poreza na ostale prihode iznosi 20%.

Imajući u vidu navedeno, u slučaju kada Banka kao isplatilac prihoda fizičkim licima (koja nisu u radnom odnosu kod nje) – klijentima Banke isplati novčani iznos kao nagradu zato što su drugim licima preporučila korišćenje kreditnih proizvoda Banke, a na osnovu kojih preporuka je Banka zaključila ugovore sa tim licima kao novim klijentima, takvo davanje po svojoj prirodi ima karakter drugih prihoda fizičkih lica i podleže plaćanju poreza na dohodak građana saglasno odredbama člana 85. stav 1. tačka 11) i člana 86. Zakona.

Naime, po osnovu nagrade koju ostvare fizička lica koja nisu zaposlena kod isplatioca (u konkretnom slučaju, klijenti banke koji su drugim licima preporučili korišćenje kreditnih proizvoda Banke na osnovu kojih preporuka je Banka zaključila ugovore sa tim novim klijentima), a koja proizlazi iz rada ili druge vrste doprinosa delatnosti isplatioca (u konkretnom slučaju, Banke), koju ostvare od jednog isplatioca u iznosu do 14.480 dinara godišnje, ne plaća se porez na dohodak građana na druge prihode iz člana 85. Zakona. Dakle, poresko oslobođenje može da se ostvari po osnovu nagrade u iznosu do 14.480 dinara godišnje, ostvarene od jednog isplatioca.

Na iznos preko propisanog neoporezivog iznosa obračunava se i plaća porez na druge prihode na osnovicu koju čini oporezivi prihod kao razlika između ostvarenog prihoda i neoporezivog iznosa, uvećana za pripadajuće obaveze koje se plaćaju na teret primaoca prihoda (član 85. stav 12. Zakona).“