„U skladu sa odredbom člana 40. stav 1. tačka 5) Zakona o porezu na dobit pravnih lica, ukoliko međunarodnim ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja nije drukčije uređeno, porez na dobit po odbitku po stopi od 20% obračunava se i plaća na prihode koje ostvari nerezidentno pravno lice od rezidentnog pravnog lica po osnovu naknada od usluga istraživanja tržišta, računovodstvenih i revizorskih usluga i drugih usluga iz oblasti pravnog i poslovnog savetovanja, nezavisno od mesta njihovog pružanja ili korišćenja, odnosno mesta gde će biti pružene ili korišćene, pri čemu napominjemo da se navedena odredba primenjuje od 1. aprila 2018. godine, saglasno članu 19. stav 2. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dobit pravnih lica („Sl. glasnik RS“, br. 113/2017).

Prema odredbi člana 40. stav 1. tačka 5) Zakona o porezu na dobit pravnih lica, koja se primenjivala do 31. marta 2018. godine, ukoliko međunarodnim ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja nije drukčije uređeno, porez na dobit po odbitku po stopi od 20% obračunavao se i plaćao na prihode koje ostvari nerezidentno pravno lice od rezidentnog pravnog lica po osnovu naknada od usluga koje se pružaju ili koriste, odnosno koje će biti pružene ili korišćene na teritoriji Republike.

Kako proizilazi iz sadržine podnetog zahteva, rezidentno pravno lice (obveznik) na osnovu ugovora o licenci sa nerezidentnim pravnim licem (rezidentom Amerike) stiče pravo korišćenja softvera (za koje plaća autorsku naknadu davaocu licence), uz mogućnost daljeg prenošenja tog prava (po osnovu ugovora o podlicenci) drugim rezidentnim i nerezidentnim pravnim licima, pri čemu isto nerezidentno pravno lice pruža i usluge podrške vezane za korišćenje softvera (kao npr. tekuća podrška tehničkih eksperata, odgovori na postavljena pitanja, otklanjanje grešaka u radu i sl.), i to, kako obvezniku, tako i drugim nerezidentnim i rezidentnim pravnim licima koja su sa obveznikom zaključila ugovor (o podlicenci) za pravo korišćenja predmetnog softvera. Plaćanje naknada po osnovu navedenih usluga nerezidentnom pravnom licu (pružalac usluga) vrši obveznik u svoje ime i za svoj račun, kao i u ime i za račun nerezidentnih i rezidentnih pravnih lica (kojima su konkretne usluge pružene). S tim u vezi, postavilo se pitanje poreskog tretmana naknada za navedene usluge, plaćenih u periodu od 1. marta 2016. godine do 31. marta 2018. godine.

Saglasno citiranim zakonskim odredbama, u slučaju plaćanja koja je (u svoje ime i za svoj račun) obveznik izvršio pružaocu usluga po osnovu podrške vezane za korišćenje softvera (kao npr. tekuća podrška tehničkih eksperata, odgovori na postavljena pitanja, otklanjanje grešaka u radu i sl.), pod uslovom da predmetne usluge po svojoj suštini ne predstavljaju autorsku naknadu, obračunavao se i plaćao porez po odbitku u skladu sa odredbom člana 40. stav 1. tačka 5) Zakona o porezu na dobit (u periodu od 1. marta 2016. godine do 31. marta 2018. godine). Takođe, po osnovu plaćanja koja je (u istom periodu) obveznik izvršio pružaocu usluga, u ime i za račun rezidentnog pravnog lica – korisnika predmetnih usluga (pri čemu je korisnik usluga sa obveznikom zaključio ugovor o podlicenci za korišćenje softvera), obračunavao se i plaćao porez po odbitku (shodno članu 40. stav 1. tačka 5) Zakona o porezu na dobit).

Međutim, u slučaju plaćanja izvršenih (u istom periodu) pružaocu usluga od strane obveznika, a u ime i za račun (isključivo) nerezidentnih pravnih lica (koja su sa obveznikom zaključila ugovor o podlicenci za pravo korišćenja softvera) po osnovu naknada za usluge koje je tim licima vršio pružalac usluga, smatramo da, u tom konkretnom slučaju, nije nastao oporeziv događaj po članu 40. stav 1. tačka 5) Zakona o porezu na dobit, imajući u vidu da se radi o uslugama koje su pružene nerezidentnim pravnim licima van teritorije Republike.

Napominjemo da, počev od 1. aprila 2018. godine, usluge, navedene u konkretnom slučaju, više nisu predmet oporezivanja porezom po odbitku, shodno članu 40. stav 1. tačka 5) Zakona, odnosno članu 19. stav 2. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dobit pravnih lica.

Poreska uprava u svakom konkretnom slučaju, saglasno načelu fakticiteta koji je propisan odredbama člana 9. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, poreske činjenice utvrđuje prema njihovoj ekonomskoj suštini. Ako se simulovanim pravnim poslom prikriva neki drugi pravni posao, za utvrđivanje poreske obaveze osnovu čini disimulovani pravni posao.“