ZAKON
O PREVOZU TERETA U DRUMSKOM SAOBRAĆAJU
(„Sl. glasnik RS“, br. 68/2015)

I UVODNE ODREDBE

Predmet

Član 1

Ovim zakonom uređuju se uslovi i način obavljanja javnog prevoza tereta i prevoza tereta za sopstvene potrebe u domaćem drumskom saobraćaju, odnosno javnog prevoza tereta i prevoza tereta za sopstvene potrebe u međunarodnom drumskom saobraćaju i inspekcijski nadzor.

Prevoz tereta u drumskom saobraćaju obavlja se u skladu sa ovim zakonom i podzakonskim aktima donetim na osnovu ovog zakona, kao i potvrđenim međunarodnim ugovorima.

Odredbe ovog zakona ne odnose se na:

1) prevoz tereta koji se obavlja vozilima Vojske Srbije i ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove;

2) prevoz tereta koji obavlja fizičko lice radi zadovoljenja ličnih potreba, teretnim vozilom ili skupom vozila čija najveća dozvoljena masa ne prelazi 1.500 kg.

Definicije

Član 2

Pojedini izrazi, u smislu ovog zakona, imaju sledeća značenja:

1) teret je stvar kojom se manipuliše u saobraćajno-transportnom smislu;

2) prevoz tereta u drumskom saobraćaju je kretanje praznog ili natovarenog teretnog vozila ili skupa vozila;

3) prevoz tereta u domaćem drumskom saobraćaju je prevoz tereta u drumskom saobraćaju pri čijem se obavljanju mesto polaska i mesto dolaska nalazi na teritoriji Republike Srbije;

4) prevoz tereta u međunarodnom drumskom saobraćaju je prevoz tereta u drumskom saobraćaju pri čijem se obavljanju prelazi najmanje jedna državna granica;

5) javni prevoz tereta je prevoz tereta u drumskom saobraćaju kod koga privredno društvo, drugo pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje obavlja prevoz naplaćuje uslugu prevoza ili ostvaruje bilo kakvu direktnu ili indirektnu ekonomsku korist na osnovu obavljanja tog prevoza;

6) prevoz tereta za sopstvene potrebe je prevoz tereta u drumskom saobraćaju koji domaće privredno društvo, drugo pravno lice, preduzetnik, poljoprivrednik, odnosno strano pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice obavlja bez naknade u vezi sa poslovima iz svoje delatnosti;

7) prevoznik je privredno društvo, drugo pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice, kome je shodno nacionalnom zakonodavstvu države u kojoj se nalazi njegovo sedište, odnosno prebivalište, odobreno obavljanje prevoza tereta;

8) domaći prevoznik je prevoznik čije se stvarno i stalno sedište nalazi na teritoriji Republike Srbije;

9) strani prevoznik je prevoznik čije se sedište, odnosno prebivalište nalazi na teritoriji druge države;

10) licenca za prevoz je javna isprava kojom privredno društvo, drugo pravno lice ili preduzetnik stiče pravo na obavljanje svih ili pojedinih vrsta javnog prevoza tereta u drumskom saobraćaju;

11) izvod licenceza prevoz je javna isprava kojom nadležni organ potvrđuje da je teretno vozilo kojim domaći prevoznik obavlja međunarodni ili domaći javni prevoz upisano u rešenje o izdavanju licence za prevoz;

12) lice odgovorno za prevoz je lice koje je odgovorno za stvarno i neprekidno upravljanje poslovima prevoza radno angažovano u privrednom društvu, drugom pravnom licu ili kod preduzetnika koji obavlja prevoz;

13) sertifikat o profesionalnoj osposobljenosti je javna isprava kojom se potvrđuje profesionalna osposobljenost lica odgovornog za prevoz;

14) bilateralni prevoz tereta je prevoz tereta u drumskom saobraćaju koji se obavlja između Republike Srbije i druge države;

15) tranzitni prevoz tereta je prevoz tereta u drumskom saobraćaju koji se obavlja preko teritorije Republike Srbije ili druge države bez utovara, odnosno istovara tereta na teritoriji Republike Srbije ili druge države;

16) prevoz tereta iz ili za treće države je prevoz tereta u drumskom saobraćaju koji započinje i završava se na teritoriji države u kojoj se ne nalazi sedište, odnosno prebivalište prevoznika;

17) kombinovani prevoz je prevoz drumskog teretnog vozila ili skupa vozila kod koga se deo prevoznog puta obavlja železnicom ili plovnim putem, a deo prevoznog puta drumom na što je moguće kraćim rastojanjima;

18) dozvola je javna isprava kojom se domaćem prevozniku dozvoljava pristup i kretanje na teritorijama drugih država, a stranom prevozniku pristup i kretanje na teritoriji Republike Srbije;

19) kabotaža je prevoz tereta u drumskom saobraćaju koji obavlja strani prevoznik između pojedinih mesta na teritoriji Republike Srbije;

20) korisnik prevoza je privredno društvo, drugo pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje, na osnovu ugovora sa prevoznikom, stiče određena prava i preuzima određene obaveze;

21) tovarni list je dokument kojim domaći prevoznik potvrđuje pošiljaocu da je zaključen ugovor o prevozu i da je teret primljen na prevoz;

22) CMR je tovarni list za prevoz tereta u međunarodnom drumskom saobraćaju;

23) licenca za obavljanje poslova profesionalnog vozača (u daljem tekstu: licenca vozača) je javna isprava kojom se utvrđuje identitet i osnovno zanimanje vozača, u skladu sa propisima kojima se uređuje bezbednost saobraćaja na putevima;

24) potvrda za vozača je javna isprava koja se izdaje prevozniku za vozača koji je radno angažovan za upravljanje teretnim ili skupom vozila, a koji nije državljanin države u kojoj se nalazi sedište, odnosno prebivalište prevoznika.

Prevoz tereta

Član 3

Prevoz tereta u drumskom saobraćaju može biti javni prevoz tereta ili prevoz tereta za sopstvene potrebe.

Pri obavljanju javnog prevoza tereta, relacija, cena prevoza i drugi uslovi prevoza određuju se ugovorom zaključenim između prevoznika i korisnika prevoza.

Pri obavljanju prevoza tereta za sopstvene potrebe moraju biti ispunjeni sledeći uslovi:

1) da prevoz tereta nije pretežna delatnost lica koje ga obavlja;

2) teret koji se prevozi mora biti u vlasništvu, prodat, kupljen, uzet ili predat u zakup, proizveden, dorađen ili popravljen od strane istog domaćeg privrednog društva, drugog pravnog lica, preduzetnika, poljoprivrednika, odnosno stranog pravnog lica, preduzetnika ili fizičkog lica koji obavlja prevoz za sopstvene potrebe;

3) svrha prevoza mora biti prevoz tereta do ili od istog domaćeg privrednog društva, drugog pravnog lica, preduzetnika, poljoprivrednika, odnosno stranog pravnog lica, preduzetnika ili fizičkog lica koji obavlja prevoz za sopstvene potrebe ili njeno premeštanje bilo unutar bilo izvan sedišta istog domaćeg privrednog društva, drugog pravnog lica, preduzetnika, poljoprivrednika, odnosno stranog pravnog lica, preduzetnika ili fizičkog lica koji obavlja prevoz za sopstvene potrebe;

4) teretnim vozilom ili skupom vozila koji se koristi za takav prevoz mora upravljati lice radno angažovano kod istog domaćeg privrednog društva, drugog pravnog lica ili preduzetnika, kao i poljoprivrednik, odnosno lice radno angažovano kod istog stranog pravnog lica, preduzetnika ili fizičkog lica koji obavlja prevoz za sopstvene potrebe;

5) teretno vozilo ili skup vozila mora biti u vlasništvu istog domaćeg privrednog društva, drugog pravnog lica, preduzetnika ili poljoprivrednika koji obavlja prevoz za sopstvene potrebe ili se koristi na osnovu ugovora o finansijskom lizingu ili se koristi na osnovu ugovora o zakupu koji je zaključen sa privrednim društvom, drugim pravnim licem, preduzetnikom ili fizičkim licem kome se sedište, odnosno prebivalište nalazi na teritoriji Republike Srbije.

Teretno vozilo kojim se obavlja prevoz tereta za sopstvene potrebe u drumskom saobraćaju mora imati na bočnim vratima, odnosno na bočnim stranama kabine teretnog vozila, ispisano poslovno ime i natpis „Prevoz za sopstvene potrebe“, ispisano slovima visine najmanje tri centimetra i bojom ili nalepnicom koja se bitno razlikuje od osnovne boje vozila, a može imati i njegov znak koji uživa zaštitu u skladu sa zakonom kojim se uređuju žigovi.

Na bočnim vratima ili bočnim stranama kabine teretnog vozila ne mogu se stavljati drugi natpisi, osim natpisa iz stava 4. ovog člana.

U teretnom vozilu kojim se vrši prevoz za sopstvene potrebe mora se nalaziti fotokopija obrasca prijave vozača u radni odnos overena pečatom i potpisom ovlašćenog lica privrednog društva, drugog pravnog lica, odnosno preduzetnika koji vrši prevoz za sopstvene potrebe, osim ako je vozač preduzetnik ili poljoprivrednik.

Domaće privredno društvo, drugo pravno lice, odnosno preduzetnik kome je javni prevoz tereta pretežna delatnost može da obavlja prevoz tereta za sopstvene potrebe kada se taj prevoz obavlja u skladu sa stavom 3. tač. 2) do 5) ovog člana.

Teretno vozilo ili skup vozila iz stava 3. ovog člana koje pripada domaćem privrednom društvu, drugom pravnom licu, preduzetniku ili poljoprivredniku kojim se obavlja prevoz tereta za sopstvene potrebe u međunarodnom drumskom saobraćaju, pored uslova definisanih propisima o bezbednosti saobraćaja na putevima, ako je to predviđeno međunarodnim ugovorima ili drugim međunarodno pravnim aktima koji se zaključuju radi izvršavanja međunarodnih ugovora, mora ispunjavati i tehničke uslove u pogledu buke i emisije zagađivača i tehničko-eksploatacione uslove u pogledu bezbednosti saobraćaja, propisane u aktu iz člana 13. stav 11. ovog zakona, o čemu se ministarstvu nadležnom za poslove saobraćaja (u daljem tekstu: Ministarstvu), kao dokaz, dostavlja potvrda iz člana 13. stav 9. ovog zakona.

O ispunjenosti uslova iz stava 8. ovog člana Ministarstvo izdaje potvrdu iz člana 13. stav 10. ovog zakona.

Dokumentacija kojom se dokazuje ispunjenost uslova iz stava 3. ovog člana mora se nalaziti u teretnom vozilu ili skupu vozila i pokazati na zahtev organa koji vrši nadzor u skladu sa ovim zakonom.

Vođenje evidencije domaćeg privrednog društva, drugog pravnog lica, preduzetnika, odnosno poljoprivrednika koji obavlja prevoz tereta za sopstvene potrebe poverava se opštinskoj, odnosno gradskoj upravi, odnosno upravi grada Beograda.

Domaće privredno društvo, drugo pravno lice, preduzetnik, odnosno poljoprivrednik podnosi zahtev za upis u evidenciju iz stava 11. ovog člana opštinskoj, odnosno gradskoj upravi, odnosno upravi grada Beograda.

Uz uredan zahtev iz stava 12. ovog člana domaće privredno društvo, drugo pravno lice, preduzetnik, odnosno poljoprivrednik dužan je da dostavi:

1) izjavu o teretnim vozilima kojima će obavljati prevoz za sopstvene potrebe;

2) fotokopiju saobraćajne dozvole i registracionog lista ili original saobraćajne dozvole za svako teretno vozilo iz izjave;

3) original ili fotokopiju ugovora o finansijskom lizingu ili ugovora o zakupu teretnog vozila ili skupa vozila, ukoliko teretno vozilo ili skup vozila kojim će se obavljati prevoz za sopstvene potrebe nije u vlasništvu domaćeg privrednog društva, drugog pravnog lica, preduzetnika, odnosno poljoprivrednika iz stava 12. ovog člana i podaci o primaocu lizinga, odnosno zakupcu moraju biti upisani u saobraćajnu dozvolu u skladu sa propisima kojima se uređuje bezbednost saobraćaja na putevima.

Ako je jedna od ugovornih strana fizičko lice, ugovor iz stava 13. tačka 3. ovog člana mora biti overen kod organa nadležnog za overu.

Organ opštinske, odnosno gradske uprave, odnosno uprave grada Beograda odlučuje o upisu i dostavlja Ministarstvu podatke o upisu u evidenciju.

Ministar propisuje sadržinu i način vođenja evidencije iz stava 11. ovog člana i način dostavljanja podataka iz stava 15. ovog člana.

Sadržina evidencije iz stava 11. ovog člana koja se odnosi na poljoprivrednika sadrži naročito ime, prezime, mesto i datum rođenja lica kao podatke o ličnosti.

Kabotaža

Član 4

Strani prevoznik može da obavlja kabotažu samo na osnovu dozvole za kabotažu koju izdaje Ministarstvo.

Strani prevoznik zahtev za izdavanje dozvole iz stava 1. ovog člana podnosi Ministarstvu preko domaćeg privrednog društva, drugog pravnog lica ili preduzetnika.

Ministarstvo, na osnovu podataka o transportnim kapacitetima, u roku od 15 dana od dana prijema zahteva iz stava 2. ovog člana, procenjuje da li Republika Srbija ima odgovarajuće transportne kapacitete, odnosno određenu vrstu i broj teretnih vozila ili skupa vozila.

Ako proceni da Republika Srbija nema odgovarajuće transportne kapacitete za obavljanje prevoza za koji je podnet zahtev iz stava 2. ovog člana, Ministarstvo u roku od sedam dana nakon isteka roka iz stava 3. ovog člana, na odgovarajući način, stavlja na uvid javnosti informaciju o zahtevu za izdavanje dozvole za obavljanje kabotaže i procenu o transportnim kapacitetima iz stava 3. ovog člana.

Ministarstvo donosi rešenje o izdavanju dozvole za kabotažu ako, u roku od osam dana od dana stavljanja na uvid javnosti informacije i procene iz stava 3. ovog člana, zainteresovani domaći prevoznici ne dostave dokaz o posedovanju transportnih kapaciteta za obavljanje ovog prevoza.

Ministarstvo donosi rešenje o odbijanju zahteva za izdavanje dozvole iz stava 1. ovog člana u slučaju da Republika Srbija ima odgovarajuće transportne kapacitete za obavljanje ovog prevoza.

Rešenje iz st. 5. i 6. ovog člana konačno je u upravnom postupku i protiv njega se može pokrenuti spor pred Upravnim sudom.

Kabotažom se smatra i prevoz tereta u domaćem drumskom saobraćaju koji obavlja domaći prevoznik priključnim vozilom koje je u vlasništvu stranog lica i nije registrovano u Republici Srbiji.

Zabranjeno je obavljanje prevoza iz stava 8. ovog člana.

Ministar propisuje obrazac dozvole za kabotažu.