Poreski savetnik- novo zanimanje

Poreski savetnici su posrednici između države i poreskih obveznika, oni štite državu tako što utiču na smanjenje utaje poreza, savetujući poreske obveznike kako da ispune svoje poreske obaveze. Državi je u interesu da zakonski uredi i uvede ovu profesiju. Uvodjenjem poreskih savetnika poboljšalo bi se funkcionisanje poreskog sistema u državi.

Poreski savetnici omogućavaju poreskim obveznicima da plate što manji porez u zakonskim okvirima. Zbog toga je i u interesu poreskih obveznika da se uvede ovo zanimanje, jer svojim stručnim savetima mogu smanjiti izdatke za porez, ali i državi, jer se očekuje manja utaja poreza, podsticaj poreskom zakonodavstvu da bude što manje pravnih praznina koje mogu da zloupotrebljavaju poreski službenici u korist svojih klijenata.

Poreski savetnik je fizičko lice koje je ovlašceno da kroz samostalnu delatnost pruža širok spektar poreskih savetodavnih uliga svojim klijentima- poreskim obveznicima. To su usluge davanja saveta o poreskim pitanjima, pomoć oko samooporezivanja, popunjavanje poreske prijave, pomoć pri sastavljanju finansijskog izveštaja, zastupanje poreskog obveznika u poreskim postupcima pred poreskim organom ili pred sudom u slučaju rešavanja poreskih pitanja izuzev u krivičnim postupcima protiv poreskog obveznika, izrada ekspertiza u poreskim i preduzetničkim pitanjima, pružanje pomoći u pitanjima oko poreskog prava stranih država.
Vrhunac poreskog savetovanja je izrada poreskog plana za poreskog obveznika, koji treba da mu pomogne oko izbora zemlje rezidentstva ili oblika investicije, kako bi u zakonskim okvirima, svom poreskom obvezniku globalne poreske obaveze sveo na minimum. Ovakva međunarodna dimenzija u uslovima razvijanja globalnog tržišta i sve češćeg obavljanja poslovanja izvan granica zemlje, zanimanje poreskog savetnika posebno dobija na značaju.
Iz tog razloga poreski savetnik bi trebalo da dobro poznaje poresko zakonodavstvo i drugih država i rešenja bilateralnih ugovora o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, kako bi na najbolji način savetovali svog poreskog obveznika.

Poresko savetovanje pokazuje svoj značaj u tri dimenzije.

1. Za poreskog obveznika, savetovanje u poreskim pitanjima znači sigurnost u izvršavanju svojih poreskih obaveza , i sigurnost u planiranju privrednih i investicionih poduhvata.
2. Za državu, poresko savetovanje bi trebalo da obezbedi sigurniju naplatu poreza, zato što je poreski savetnik vezan za pravo i zakon, samim tim smanjuje se rizik da poreski obveznik koji angažuje poreskog savetnika izvrši krivično delo utaje poreza.
3. Za poreskog savetnika, pored materijalne koristi, ovo zanimanje mu pruža i profesionalnu satisfakciju primene svog znanja i veština u tumačenju poreskog zakonodavstva i pruža mu poseban ugled u društvu. Od poreskog savetnika se očekuje da njegovo profesionalno ponašanje bude u skladu sa ugledom zanimanja, kao i da preuzme ličnu i materijalnu odgovornost za kvalitet usluga koje pruža.

Da bi se jedno fizičko lice bavilo poslovima poreskog savetovanja neophodno je da ispuni uslove za obavljanje te delatnosti. Neophodan je visok nivo znanja iz domaćeg i međunarodnog poreskog prava kao i iz nekih drugih oblasti prava i ekonomije. Takođe je potrebno da lice nije krivično osuđivano i kažnjavano.
U zemljama u kojima je uređen zakon i uvedeno zanimanje poreskog savetnika razlikuju se uslovi koje mora da ispuni fizičko lice da bi se bavilo poslovima poreskog savetnika. U nekim zemljama poreski savetnik mora da bude državljanin te zemlje, dok u pojedinim zemljama članica Evropske unije, poreski savetnik može da bude državljanin druge države.
U svim evropskim zemljama propisano je da osobe koje žele da postanu poreski savetnici moraju da imaju završen fakultet, po pravuli pravni ili ekonomski, ali u nekim zemljama nije propisano koji je fakultet potreban, dok u Poljskoj i Crnoj Gori nije potrebno fakultetsko obrazovanje.
Takođe jedan od uslova za obavljanje ove delatnosti je i radno iskustvo koje se razlikuje od zemlje do zemlje, varira od 18 meseci do 5 godina potrebnog radnog iskustva u oblasti davanja poreskih saveta, popunjavanja poreskih prijava, primeni poreskih i računovodstvenih propisa.

Pored navedenih uslova potrebno je položiti ispit za sticanje licince poreskog savetnika. Ispit se polaže pred Komisijom koju imenuje Ministarstvo finansija.
Izbor Komisije se razlikuje od zemlje do zemlje, u nekim zemljama Komisiju čine predstavnici Ministarstva, negde profesori sa fakulteta sa predstavnicima Ministarstva. Ispit se najčešće sastoji iz pismenog i usmenog dela. Kritirijum za polaganje ispita se takođe razlikuje od zemlje do zemlje, na primer u Republici Srpskoj potrebno je ostvariti 70 od mogućih 100 bodova na ispitu.
U većem broju zemalja licenca je trajna osim u Rusiji gde se licenca obnavlja svake 2 godine, licencu izdaje Komora poreskih savetnika.
Za polaganje ispita potrebno je platiti naknadu, koja se razlikuje od zemlje do zemlje, tako da je najjeftinija u Rusiji 75 EUR a najskuplja u Nemčkoj 1.200 EUR.

Poreski savetnici su u obavezi, koja je propisana zakonom, da se kontinuirano stručno usavršavaju, u cilju pružanja kvalitetnijih usluga, što je slučaj u skoro svim zemljama.
Kontinuiranim stučnim usavršavanjem, poreski savetnik, je u toku sa svim promenama u poreskom zakonodavstvu, unapređuje i produbljuje svoja znanja u poreskoj oblasti, poreskim fenomenima i institucijama. Stručno usavršavanje najčešće se ostvaruje kroz pohađanje seminara, obuka, kurseva, pri čemu se poreskom savetniku daje sloboda izbora gde će se stručno usavršavati.
Takođe postoji odrađen broj sati koji poreski savetnik mora da provede u stručnom usavršavanju.

U većini zemalja poreski sližbenici ne mogu da se bave poslovima poreskog savetnika jer interesi poreskih obveznika i poreskih oragana mogu bi u suprotnosti. Dešava se da poreski službenici daju otkaze u poreskim organima kako bi prešli da se bave privatnim poslom poreskog savetnika, ali u mnogim državama to im se uskraćuje na neki određeni period. Tako da uglavnom bivši poreski službenici moraju da sačekaju 3 godine da bi mogli da se bave poslovima poreskog savetovanja.
Poreski savetnici koji su imenovani na javne funkcije koje su plaćene, ne mogu se u periodu obavljanja te funkcije baviti poslovima poreskog savetovanja.
Tada je delatnost poreskog savetnika u mirovanju, koje može trajati najduže 3 godine, nakon toga mora ponovo polagati za licencu.
Takođe poreski savetnici koji ne obavljaju svoju delatnost duže od 3 godine moraju ponovo da polažu za licencu.