POREZ NA IMOVINU – ZA STAMBENE KUĆE I POMOĆNE ZGRADE ZA KOJE NIJE IZDATA GRAĐEVINSKA DOZVOLA

UTVRĐIVANJE OSNOVICE POREZA NA IMOVINU ZA NEPOKRETNOST – PORODIČNU STAMBENU ZGRADU I ZA POMOĆNE ZGRADE FIZIČKOG LICA KOJE NE VODI POSLOVNE KNJIGE, ZA ČIJU IZGRADNJU NIJE IZDATA GRAĐEVINSKA DOZVOLA

Vrednost nepokretnosti utvrđena u skladu sa Zakonom o porezima na imovinu je osnovica poreza na imovinu za porodičnu stambenu zgradu i za pomoćne zgrade fizičkog lica koje ne vodi poslovne knjige, za čiju izgradnju nije izdata građevinska dozvola zbog čega je vlasnik tih objekata podneo prijavu za njihovu legalizaciju, ali je postupak izdavanja odobrenja prekinut rešenjem nadležnog organa do izrade posebne studije za usklađivanje postojeće namene sa posebnim propisima
„Osnovica poreza na imovinu za nepokretnosti obveznika koji ne vodi poslovne knjige je vrednost tih nepokretnosti utvrđena u skladu sa Zakonom o porezima na imovinu („Sl. glasnik RS“, br. 26/2001, „Sl. list SRJ“, br. 42/2002 – odluka SUS i „Sl. glasnik RS“, br. 80/2002, 80/2002 – dr. zakon, 135/2004, 61/2007, 5/2009, 101/2010, 24/2011, 78/2011, 57/2012 – odluka US, 47/2013 i 68/2014 – dr. zakon – dalje: Zakon). S tim u vezi, vrednost nepokretnosti utvrđena u skladu sa Zakonom je osnovica poreza na imovinu i za porodičnu stambenu zgradu i za pomoćne zgrade fizičkog lica koje ne vodi poslovne knjige, za čiju izgradnju nije izdata građevinska dozvola zbog čega je vlasnik tih objekata podneo prijavu za njihovu legalizaciju, ali je postupak izdavanja odobrenja prekinut rešenjem nadležnog organa do izrade posebne studije za usklađivanje postojeće namene sa posebnim propisima.
Vrednost nepokretnosti obveznika koji ne vodi poslovne knjige, koja čini osnovicu poreza na imovinu, utvrđuje se primenom sledećih elemenata:
1) korisna površina (korisna površina zemljišta je njegova ukupna površina, a korisna površina objekta je zbir podnih površina između unutrašnjih strana spoljnih zidova objekta – isključujući površine balkona, terasa, lođa, neadaptiranih tavanskih prostora i prostora u zajedničkoj nedeljivoj svojini svih vlasnika ekonomski deljivih celina u okviru istog objekta);
2) prosečna cena kvadratnog metra odgovarajućih nepokretnosti u zoni u kojoj se nalazi nepokretnost, utvrđena aktom nadležnog organa jedinice lokalne samouprave i objavljena u skladu sa Zakonom do 30. novembra godine koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez na imovinu (dalje: tekuća godina).
Vrednost nepokretnosti, osim zemljišta, može se umanjiti za amortizaciju po stopi do 1% godišnje primenom proporcionalne metode, a najviše do 40%, počev od isteka svake kalendarske godine u odnosu na godinu u kojoj je izvršena izgradnja, odnosno poslednja rekonstrukcija objekta, a na osnovu odluke skupštine jedinice lokalne samouprave o visini stope amortizacije koja važi na dan 15. decembra tekuće godine i koja je objavljena u skladu sa Zakonom.
Ako ni u zonama ni u graničnim zonama nije bilo najmanje tri prometa odgovarajućih nepokretnosti u periodu od 1. januara do 30. septembra tekuće godine (na primer, kuća za stanovanje), osnovica poreza na imovinu za te nepokretnosti u zoni u kojoj nije bilo prometa jednaka je osnovici poreza na imovinu te, odnosno odgovarajuće nepokretnosti u toj zoni obveznika koji ne vodi poslovne knjige za tekuću godinu.
Osnovica poreza na imovinu za nepokretnost obveznika koji ne vodi poslovne knjige u jedinici lokalne samouprave koja u skladu sa Zakonom nije odredila zone jednaka je osnovici poreza na imovinu za tekuću godinu te, odnosno druge odgovarajuće nepokretnosti obveznika koji ne vodi poslovne knjige, za odgovarajuću površinu.
* * *
Odredbama člana 4. stav 4. Zakona propisano je da obveznik poreza na imovinu iz stava 1. ovog člana koji ne vodi poslovne knjige (dalje: obveznik koji ne vodi poslovne knjige), u smislu oporezivanja porezom na imovinu, jeste:
1) fizičko lice koje ostvaruje prihode od samostalne delatnosti u skladu sa zakonom kojim se uređuje oporezivanje dohotka građana (dalje: preduzetnik) koji porez na dohodak građana na prihode od samostalne delatnosti plaća na paušalno utvrđen prihod;
2) drugo lice koje ne vodi poslovne knjige u skladu sa propisima Republike Srbije;
3) preduzetnik koji vodi poslovne knjige – za imovinu koja nije evidentirana u njegovim poslovnim knjigama.
Prema odredbi člana 5. stav 1. Zakona, osnovica poreza na imovinu za nepokretnosti poreskog obveznika koji ne vodi poslovne knjige je vrednost nepokretnosti utvrđena u skladu sa ovim zakonom.
Vrednost nepokretnosti iz stava 1. ovog člana, osim zemljišta, može se umanjiti za amortizaciju po stopi do 1% godišnje primenom proporcionalne metode, a najviše do 40%, počev od isteka svake kalendarske godine u odnosu na godinu u kojoj je izvršena izgradnja, odnosno poslednja rekonstrukcija objekta, a na osnovu odluke skupštine jedinice lokalne samouprave o visini stope amortizacije koja važi na dan 15. decembra godine koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez na imovinu i koja je objavljena u skladu sa ovim zakonom (član 5. stav 3. Zakona).
Ako skupština jedinice lokalne samouprave ne utvrdi visinu stope amortizacije, ili je ne utvrdi u skladu sa ovim zakonom, ili je utvrdi a ne objavi u skladu sa stavom 3. ovog člana, kod utvrđivanja poreza na imovinu vrednost nepokretnosti iz stava 1. ovog člana ne umanjuje se za amortizaciju (član 5. stav 4. Zakona).
Prema odredbama člana 6. stav 1. Zakona, vrednost nepokretnosti iz člana 5. ovog zakona utvrđuje se primenom sledećih elemenata:
1) korisna površina;
2) prosečna cena kvadratnog metra (dalje: prosečna cena) odgovarajućih nepokretnosti u zoni u kojoj se nalazi nepokretnost.
Korisna površina zemljišta je njegova ukupna površina, a korisna površina objekta je zbir podnih površina između unutrašnjih strana spoljnih zidova objekta (isključujući površine balkona, terasa, lođa, neadaptiranih tavanskih prostora i prostora u zajedničkoj nedeljivoj svojini svih vlasnika ekonomski deljivih celina u okviru istog objekta) – član 6. stav 2. Zakona.
Zone iz stava 1. tačka 2) ovog člana predstavljaju delove teritorije jedinice lokalne samouprave koje nadležni organ jedinice lokalne samouprave odlukom može odrediti odvojeno za naselja prema vrsti naselja (selo, grad) i izvan naselja ili jedinstveno za naselja i izvan naselja, prema komunalnoj opremljenosti i opremljenosti javnim objektima, saobraćajnoj povezanosti sa centralnim delovima jedinice lokalne samouprave, odnosno sa radnim zonama i drugim sadržajima u naselju (dalje: zone) – član 6. stav 3. Zakona.
Prosečnu cenu odgovarajućih nepokretnosti po zonama na teritoriji jedinice lokalne samouprave, utvrđuje svaka jedinica lokalne samouprave aktom nadležnog organa, na osnovu cena ostvarenih u prometu odgovarajućih nepokretnosti po zonama u periodu od 1. januara do 30. septembra godine koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez na imovinu (dalje: tekuća godina) – član 6. stav 5. Zakona.
Prosečna cena u zoni u kojoj nije bilo najmanje tri prometa (dalje: zona u kojoj nije bilo prometa) odgovarajućih nepokretnosti u periodu iz stava 5. ovog člana, za te nepokretnosti utvrđuje se na osnovu proseka prosečnih cena ostvarenih u graničnim zonama u kojima je u tom periodu bilo najmanje tri prometa odgovarajućih nepokretnosti (član 6. stav 6. Zakona).
Granične zone iz stava 6. ovog člana su zone čije se teritorije graniče sa zonom u kojoj nije bilo prometa, nezavisno od toga kojoj jedinici lokalne samouprave pripadaju (član 6. stav 7. Zakona).
Ako ni u graničnim zonama iz stava 7. ovog člana nije bilo prometa odgovarajućih nepokretnosti u periodu iz stava 5. ovog člana, osnovica poreza na imovinu za te nepokretnosti u zoni u kojoj nije bilo prometa jednaka je osnovici poreza na imovinu te, odnosno odgovarajuće nepokretnosti u toj zoni obveznika koji ne vodi poslovne knjige za tekuću godinu (član 6. stav 8. Zakona).
Osnovica poreza na imovinu za nepokretnost obveznika koji ne vodi poslovne knjige u jedinici lokalne samouprave koja u skladu sa ovim zakonom nije odredila zone jednaka je osnovici poreza na imovinu za tekuću godinu te, odnosno druge odgovarajuće nepokretnosti obveznika koji ne vodi poslovne knjige, za odgovarajuću površinu (član 6. stav 9. Zakona).
Prema odredbi člana 6a stav 1. Zakona, za svrhu utvrđivanja osnovice poreza na imovinu, nepokretnosti se razvrstavaju u sledeće grupe odgovarajućih nepokretnosti:
1) građevinsko zemljište;
2) poljoprivredno zemljište;
3) šumsko zemljište;
4) stanovi;
5) kuće za stanovanje;
6) poslovne zgrade i drugi (nadzemni i podzemni) građevinski objekti koji služe za obavljanje delatnosti;
7) garaže i garažna mesta.
Ako objekat čini više posebnih celina koje se u smislu stava 1. ovog člana mogu svrstati u različite grupe, svaka posebna celina u okviru objekta se, za potrebe utvrđivanja poreza na imovinu, svrstava u odgovarajuću grupu nepokretnosti (član 6a stav 2. Zakona).
Objekat koji je jedinstvena celina mešovitog karaktera, za potrebe utvrđivanja poreza na imovinu, razvrstava se u skladu sa stavom 1. ovog člana prema pretežnoj nameni (član 6a stav 3. Zakona).
Saglasno odredbi člana 7a stav 1. Zakona, jedinica lokalne samouprave dužna je da objavi akt kojim se utvrđuju prosečne cene odgovarajućih nepokretnosti u zonama u skladu sa članom 6. st. 5. i 6. ovog zakona do 30. novembra svake tekuće godine, na način na koji se objavljuju njeni opšti akti.“