OPOREZIVANJE DOBARA I USLUGA ZA LIČNE POTREBE I NEPOSLOVNE SVRHE
Prema odredbama člana 3. Zakona o porezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS“, br. 84/2004, 86/2004 – ispr., 61/2005, 61/2007 i 93/2012 – dalje: Zakon) propisano je, da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Odredbama člana 5. stav 4. Zakona propisano je, da se sa prometom usluga uz naknadu izjednačava:
1) upotreba dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika za lične potrebe osnivača, vlasnika, zaposlenih ili drugih lica, odnosno upotreba dobara u neposlovne svrhe poreskog obveznika;
2) pružanje usluga koje poreski obveznik izvrši bez naknade za lične potrebe osnivača, vlasnika, zaposlenih ili drugih lica, odnosno drugo pružanje usluga bez naknade u neposlovne svrhe poreskog obveznika.
Šta se smatra upotrebom dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika za lične potrebe osnivača, vlasnika, zaposlenih ili drugih lica, odnosno upotrebom dobara u neposlovne svrhe poreskog obveznika i pružanjem usluga koje poreski obveznik izvrši bez naknade za lične potrebe osnivača, vlasnika, zaposlenih ili drugih lica, odnosno drugim pružanjem usluga bez naknade u neposlovne svrhe poreskog obveznika, uređeno je Pravilnikom o utvrđivanju šta se smatra uzimanjem i upotrebom dobara, drugim prometom dobara i pružanjem usluga, bez naknade, o utvrđivanju uobičajenih količina poslovnih uzoraka, reklamnim materijalom i drugim poklonima manje vrednosti („Sl. glasnik RS“, br. 118/2012 – dalje: Pravilnik).
Primer 1:
Vlasnik koji je i zaposleno lice u trgovinskom preduzeću za prodaju bele tehnike, uzeo je iz prodavnice zamrzivač za lične potrebe. Nabavna cena zamrzivača iznosi 120.000,00 dinara sa PDV.
Pošto se u ovom slučaju radi o uzimanju dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika za lične potrebe osnivača, a korišćen je odbitni PDV, postoji obaveza obračuna PDV po stopi od 20%. Osnovica za obračun je nabavna cena zamrzivača umanjena za PDV 100.000,00 dinara. Na tu vrednost obračunava se PDV koji iznosi 20.000,00 dinara.
U ovom slučaju, pošto je u pitanju zaposleno lice, treba obračunati porez i doprinose na zarade.
Da je u pitanju osnivač, odnosno vlasnik privrednog društva koji nije u stalnom random odnosu, platio bi se porez na uzimanje iz poslovne imovine za lične potrebe ovog lica, kojom prilikom se plaća porez na prihode od kapitala po stopi od 15%.
Uzimanje dobara koja čine deo poslovne imovine poreskog obveznika koje preduzetnik vrši za za private potrebe ima tretman poslovnog prihoda i oporezuje se kao prihod od samostalne delatnosti po stopi od 15%.
Ako se dobra koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika daju drugom licu koje nije zaposleno, odnosno koje nije u radnom odnosu i nema zaključen ugovor o radu, poreski obveznik, pored PDV (koji obračunava ako je u prethodnoj fazi prometa imao pravo na odbitak prethodnog poreza), obračunava porez na druge prihode fizičkih lica koja nisu u radnom odnosu kod poslodavca po stopi od 20% na osnovicu umanjenu za 20% normiranih troškova. Obračun se vrši tako da se primenom koeficijenta za preračun (1,190476) izvrši preračun sa neta na bruto, a potom na tako uvećan iznos obračuna porez na druga primanja po stopi od 20% na osnovicu umanjenu za 20% normiranih troškova.
